İnsan Haklarının Çoçukçası

BÜTÜN İNSANLARIN HAKLARI



Madde 1 )
Bütün insanlar özgür doğar.
Bütün insanlar hayatları boyunca özgür yaşar.
Dünyadaki bütün insanlar eşittir.
Dünyadaki bütün insanlar kardeştir.
Dünyadaki bütün insanlar onurludur.
Bütün insanlar akla ve vicdana sahiptir.
Birbirlerini kardeşçe sevebilir.

Madde 2 )
Bu bildirideki haklar ve özgürlükler; bütün insanlar içindir.
Kadın veya erkek olması fark etmez.
Sarı, kızıl, kara veya beyaz derili olması fark etmez.
Çocuk, genç veya yaşlı olması fark etmez
Yoksul veya zengin olması fark etmez.
Köylü veya kentli olması fark etmez.
Afrikalı, Avrupalı, Asyalı, Amerikalı olması fark etmez.
Doğduğu yer, konuştuğu dil, görüşü, inancı da fark etmez.
Ülkesi, ulusu ve kökeni ile engelli olup olmaması, bu hakları ve özgürlükleri kullanmasını engellemez.

Madde 3 )
Yaşamak,
özgür olmak,
güvenlikte olmak her bireyin en temel hakkıdır.

Madde 4 )
Hiçbir insan köle yapılamaz.
İnsanların köle yapılması kesinlikle yasaktır.
Dünyanın hiçbir bölgesinde köle ticareti yapılmasına izin verilmez.

Madde 5 )
Hiç kimse; bir insana işkence ve zulüm yapma hakkına sahip değildir.
Hiç kimse, bir insana insanlık dışı ve onur kırıcı davranmaz.
Hiçbir insana onuru kırılarak ceza verilemez.
Madde 6 )
Her insanın; isminin, vatandaşlık haklarının ve aile bağlarının korunması hakkı vardır.

Madde 7 )
Yasalar, insanların daha iyi yaşaması için yapılır.
Bunun için, yasalar yapılırken insanların görüşü alınır.
Yasalar önünde bütün insanlar eşittir.

Her insan yasaların koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma hakkı vardır.
Bu bildirgede sayılan haklar dünyadaki bütün insanlar içindir.
Bazen, insanlara kötü davranan kişiler çıkabilir.
Bütün insanların, o kötü kişilerden korunma hakkı vardır.
Bazen insanlara kötü davranılmasını isteyen kişiler çıkabilir.
Bütün insanların insanlara kötü davranılmasını isteyen kişilerden de korunma hakları vardır.

Madde 8 )
İnsanların hakları yasalarda yer alır.
Bazen bu haklar, kötü kişilerce çiğnenebilir.
O zaman hakkı çiğnenen insan mahkemeye başvurabilir.
Hakimden haklarını korumasını isteyebilir.
Mahkemeler insanlara hakkını verir.

Madde 9 )
Hiçbir insan; yasaya karşı suç işlemedikçe, gözaltına alınmaz.
Yasalar söylemedikçe, hiçbir insan özgürlüğünden yoksun bırakılmaz.
Yasa söylemedikçe hiçbir insan ülkesinden sürgün edilmez.

Madde 10)
Bazen bir insana yönelik, doğru olmayan suçlamalar olabilir.
İnsanlar bu suçlamanın açığa çıkması için mahkeme yapılması isteme hakkına sahiptir.
Mahkemeler tarafsız ve bağımsız olur.
Davaları açık bir şekilde sürdürür.
Mahkemeler davaları adaletle çözmekle yükümlüdür.

Madde 11 )
Bir suç işlediği varsayılan her insanın, kendini savunma hakkı vardır.
Savunma hakkı için insana tüm olanaklar sağlanır.
Mahkemelerde açık ve adil bir yargılama yapılır.
Yasalar bir insanı suçlu bulmadıkça, o insan masumdur, suçsuzdur. Kimse onu cezalandıramaz.
Hiçbir insan; yasalara göre suç olmayan bir davranışı için cezalandırılmaz.
Hiçbir insana, yasada olmayan bir ceza verilmez.

Madde 12 )
İnsanların özel hayatına, ailesine, evine, haberleşmesine kimse karışmaz.
İnsanların evlerine izinsiz girilmez, eşyaları, dolapları karıştırılmaz.
Telefonlarına, mektuplarına, mesajlarına bakılmaz.
İnsanların onurunu kıracak davranışlarda bulunulmaz.
Yasalar; insanların özel hayatına karışılmasına ve onurlarının kırılmasına engel olur.

Madde 13 )
İnsanların bir ülkede özgürce dolaşma ve oturma hakkı vardır.
İnsanlar yerleşecekleri yeri ve kenti kendileri seçer.
Her insan; bir ülkeden ayrılma ve geri dönme hakkına sahiptir.
Her insan; kendi ülkesinden ayrılma ve geri dönme hakkına sahiptir.

Madde 14 )
İnsan; kendi ülkelerinde zulüm görüyorsa başka ülkelere sığınabilir.
İnsanlara ve doğaya zarar veren kişiler, bu haktan yararlanamaz.

Madde 15 )
Her insan bir ülkenin vatandaşıdır.
Hiçbir insan; yasalar söylemedikçe, vatandaşlık hakkından yoksun bırakılmaz.
Hiçbir insan, yasa zorunlu kılmadıkça, vatandaşlığı değiştirme hakkından yoksun bırakılmaz.

Madde 16 )
Evlilik çağına gelen her kadın ve erkeğin, evlenme ve aile kurma hakkı vardır.
Kadın ve erkek; evlilikte eşit hakka sahiptir,
Kadın ve erkek evliliğin sürdürülmesinde eşit hakka sahiptir.
Kadın ve erkek evliliğin sona erdirilmesinde eşit hakka sahiptir.
Kimse zorla evlendirilemez.
Evlilik; birbiriyle evlenecek olan iki kişinin isteği ve özgür kararı ile yapılır.
Ayrı ülkelerden, farklı inançtan insanların evlenmesine kimse karışamaz.
Aile toplum için önemlidir.

Madde 17 )
Her insanın; ev, araba, arsa ve dükkân alma hakkı vardır.
Her insan başkalarıyla ortak olarak da mülk edinebilir.
Yasalar söylemedikçe, hiçbir insanın malı ve mülkü elinden alınmaz.

Madde 18 )
Her insanın; düşünce, vicdan ve din özgürlüğü vardır.
İnsanlar düşüncelerinde özgürdür.
Düşüncelerini serbestçe ifade edebilir.
Düşüncelerini serbestçe söyleyebilir, yazabilir, çizebilir.
İnsanlar hangi dine inanacakları konusunda özgürdür.
İstedikleri dini seçip inanabilirler.
İsterlerse İnançlarını değiştirebilirler.
Dinlerini ya da inançlarının gerektirdiği uygulamaları, tek başına ya da topluca yapabilirler.
İnançlarının gerektirdiği uygulamaları açık veya özel bir biçimde yapabilirler.

Madde 19 )
Dünyadaki her insanın, düşündüğünü açıklama hakkı vardır.
İnsanlar; fikirlerinden ötürü rahatsız edilmez.
İnsanlar bilgiyi, her türlü araç ve yollarla arama hakkına sahiptir.
Her insanın bilgiye ve düşünceye ulaşma hakkı vardır.
İnsan fikirlerini ve bilgilerini yayma hakkına sahiptir.

Madde 20 )
İnsanların bir amaç için bir araya gelme ve toplanma hakkı vardır.
Her insanın barışçıl amaçlarla dernek kurmaya hakkı vardır.
Her insanın barışçıl amaçlarla kurulmuş bir derneğe üye olmaya hakkı vardır.
Hiçbir insan, istemediği bir derneğe katılmak için zorlanmaz.

Madde 21 )
Her insanın, ülkesinin yönetimine katılma hakkı vardır.
İnsanlar bazen referandum ve halk oylaması ile doğrudan katılarak kullanır.
Bazen, onları temsil edecek milletvekillerini özgürce seçerek kullanır.
Ülkelerin iyi yönetilebilmesi için seçimlerin açık ve dürüst yapılması gerekir.
Seçimler belirli aralıklarla yinelenir.
Özgür bir seçim ortamı sağlanırsa seçimler dürüst olur.
Seçimler dürüst olmazsa yöneticiler saygın ve inandırıcı olmaz.
Dünyadaki her insanın; ülkesindeki temel hizmetlerden yararlanma hakkı vardır.

Madde 22 )
Her insanın sosyal güvenlik hakkı vardır.
Her insan, bulunduğu toplumun değerli bir üyesidir.
Her insanın; beslenme, konut, giyim, sağlık ve eğitim hizmetlerinden yararlanma ve boş zamanlarını değerlendirme hakkı vardır.
Bu hak; insanın onuruyla yaşaması için çok gereklidir.
Bu hak insanın kişiliğinin özgürce gelişmesi için çok önemlidir.
Her ülke, insanlarının bu hakkını kullanabilmesi için sosyal güvenlik sistemi geliştirir.
Sosyal güvenlik her bireyi toplumun değerli bir üyesi olarak kabul etmektir.
Sosyal güvenlik sistemi için gerekirse ülkeler arası işbirliği yapılır.

Madde 23 )
Her insanın; çalışma hakkı vardır.
Her insanın mesleğini ve işini özgürce seçme hakkı vardır.
İnsanların adaletli ve yeterli koşullarda çalışma hakkı vardır.
Her insanın işsizlikten korunma hakkı vardır.
Her insanın eşit iş karşılığında, eşit ücret alma hakkı vardır.
Çalışan her insanın; kendisine ve ailesine yeterli bir ücret almaya hakkı vardır.
Herkesin, çalışma haklarının korunması için sendika kurma hakkı vardır.
Herkesin bir sendikaya üye olmaya hakkı vardır.

Madde 24 )
İnsanların dinlenme ve eğlenme hakları vardır.
Bu nedenle çalışma süreleri; insancıl olmalıdır.
Çalışma süreleri akla uygun olmalıdır.
Çalışan insanlara belirli aralıkta ücretli tatil verilir.

Madde 25 )
Her insanın; insanca bir yaşam hakkı vardır.
İnsanca yaşam için beslenme, giyim, konut, sağlık ve eğitim gibi gereksinmelerinin tam karşılanması hakkı vardır.
İnsanın hastalık, yaşlılık, engellilik ve işsiz olmak gibi çalışılamadığı ve geliri olmadığı durumlar olabilir.
O zaman bu gereksinimlerinin karşılanması için sosyal güvenlik hakkı vardır.
Anneler ve çocukların; özel yardım görme hakları vardır.
Anne babaları olsa da olmasa da bütün çocukların özel olarak korunma hakları vardır.

Madde 26 )
Bütün insanların eğitim görme hakkı vardır.
İlköğretim parasızdır.
İlköğretim herkes için zorunludur.
Mesleki ve teknik eğitim herkese açıktır.
Yüksek öğrenim başarıya göre herkese eşit fırsatla açıktır.
Eğitimin amacı; insanların kişiliğini geliştirmektir.
Eğitimin amacı; insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı duymayı öğretmektir.
Eğitim insana bütün dünyadaki insanların kardeş olduğunu öğretir.
Anlayış ve hoşgörüyü öğretir.
Dünyadaki barışı geliştirmeyi hedefler.
Anne ve babalar, çocuklarına verilecek eğitimi seçme hakkına sahiptirler.

Madde 27 )
Her insanın; güzel sanatlardan zevk almaya hakkı vardır.
Her insanın bilimsel ilerlemeleri takip etmeye hakkı vardır.
Her insanın kültürel yaşama katılma hakkı vardır.
İnsanların; kitap okumaya, kitap yazmaya, resim, heykel yapmaya, sergi izlemeye, sinemaya, tiyatroya gitmeye veya sinemayla, tiyatroyla uğraşmaya hakkı vardır.
Fotoğraf, müzik, dans gibi güzel sanatlardan yararlanmaya hakkı vardır.
Masalları, türküleri öğrenmeye hakkı vardır.
Bilimdeki ilerlemelerden yararlanmaya, bilimle uğraşmaya, icat ve keşiflerde bulunmaya hakkı vardır.
İnsanlar sanatsal ve bilimsel eserler yaratmakta özgürdür.
İnsanların yarattığı eserleri üzerindeki hakları korunur.

Madde 28)
İnsanların hak ve özgürlüklerini tam kullanma hakları vardır.
Özgür bir dünya ve ülkede yaşama hakkı vardır.
İnsan; barışçıl bir dünyada ve ülkede özgürlüklerini tam kullanabilir.
İnsan; havasının, su kaynaklarının, topraklarının kirletilmediği bir dünyada ve ülkede haklarını tam kullanabilir.
İnsan; şiddetin ve açlığın olmadığı bir dünya ve ülkede özgür olabilir.
İnsan; hayvanlara eziyet edilmeyen, ağaçları kesilmeyen bir dünya ve ülkede gelişebilir.
İnsan; insana, doğaya, hayata saygı duyulan bir dünyada ve ülkede onurunu hisseder.
İnsan kuşların cıvıldadığı, tüm çocukların kahkahalarla gülebildiği bir dünya ve ülkede tam anlamıyla mutlu olabilir.
Ve tüm bunlar dünyadaki tüm insanların hakkıdır.

Madde 29 )
İnsan bir toplumsal çevre içinde yaşar ve gelişir.
Bu nedenle insanın da topluma karşı görevleri vardır.
İnsan kendi haklarını özgürce kullanırken diğer insanların haklarına saygı gösterir.
İnsanlar; kendi çıkarları için insan haklarını tanımlayan yasalara karşı çıkmazlar.
Bu bildirgedeki haklar; barış, özgürlük ve kardeşlik anlayışına aykırı olarak kullanılamaz.

Madde 30 )
Bu bildirgedeki hiçbir kural;
hiçbir devlete,
hiçbir kimseye,
tek bir insanın hak ve özgürlükleri yok etme hakkını vermez.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 10 Aralık 1948

* İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin çocuklar için sadeleştirilmesinin telif hakları Güven Tunç’a aittir. İzinsiz kullanmayınız. ©