Yaşlı Haklarının Çocukçası

NENELERİN DEDELERİN YAŞLI İNSANLARIN HAKLARI

Bağımsızlık İlkesi:
Tüm yaşlı insanlar, onurlu ve bağımsız insanlardır.
Onların; barınma, beslenme, giyinme, hastalandıklarında bir doktora ya da hastaneye gidebilme için kendilerine ait bir gelirleri olur.
Bu gereksinimlerinin karşılanması için toplum ve aileleri tarafından da desteklenirler.
Nenelerimizin ve dedelerimizin kendilerine ait bir gelirleri yoksa devlet onlara aylık bir ücret öder.
Yaşlılar istiyorlarsa gelir elde edebilecekleri bir işte çalışabilirler.
Gelir getirici faaliyetlerden yararlanırlar.
Çalışmak isteyen yaşlı bireyler için uygun iş ortamları oluşturulur.
Emeklilikle ilgili yasa çıkarılırken yaşlıların düşüncelerini alınır ve bu düşüncelere değer verilir.
Yaşlıların; yeteneklerine, yaş durumlarına ve isteklerine uygun olarak eğitim ve öğretim görme hakları vardır.
Yaşlıların; istedikleri, sevdikleri ve güvende oldukları bir çevrede yaşamaya hakları vardır.
Dedelerimiz ve nenelerimize istedikleri alanda, kendilerini geliştirmeleri için olanaklar sunulur.
Yaşlılara;
oturabilecekleri parklar,
gazete okuyabilecekleri, satranç oynayabilecekleri, el işi yapabilecekleri kulüpler,
gezinebilecekleri çiçekli yaya yolları,
etkinliklerde bulunacakları gündüzlü merkezler,
ulaşabilecekleri mesafede sağlık hizmetleri oluşturulur.

Katılım İlkesi:
Neneler ve dedeler, yaşlandılar diye toplumdan koparılmazlar.
Devlet ve kent yöneticileri tarafından; yaşlılara neler istediklerini sorulur.
Yaşlıların; görüşlerine önem verilmesi ve dikkate alınması hakları vardır.
Nenelerin ve dedelerin çok bilgisi vardır.
Yaşam deneyimleri çoktur.
Onlar dünyayı iyi tanırlar.
Hayatı iyi tanırlar.
Her konudaki bilgilerini ve becerilerini gençlerle paylaşmak için onlara ortam yaratmak topumu geliştirir.
Neneler ve dedelerin topluma yararı çok olur.
Topluma gönüllü olarak katkıda bulunurlar.
Çocukların derslerine yardımcı olabilirler, gençlere rehberlik edebilirler,
Yaya bölgelerinin, parkların bahçelerin korunmasında gönüllü olabilirler.
Çocuklar için geziler, eğlenceler düzenleyebilirler.
Gösteri toplulukları oluşturabilirler.
Anılarını kitaplara dökebilirler.
Mesleki bilgi ve deneyimlerini toplumla paylaşabilirler.
Görüşlerini serbestçe açıklayabilirler.

Bakım İlkesi:
Neneler ve dedelerin, aileleri ve çevreleri tarafından sevilme, sayılma ve korunma hakları vardır.
Devlet ve toplum; yaşlılara saygı göstererek onların iyi yaşamasına destek olur.
Sağlıklarının korunmasında destek olunur.
Sağlıkları bozulursa, bakım sağlanır.
Bazen dedeler ve neneler çok yaşlanırlar.
Evde bakılamaz duruma gelebilirler.
Devlet ve kent yöneticileri; çok yaşlanmış olanlar için bakımevleri, huzurevleri açar.
Bakımevlerinde iyi bakılmalarını ve korunmalarını sağlar.
Yaşlı, kendi evinde ya da huzurevinde yaşamaya kendisi karar verir.
Evde kalan yalnız yaşlılara, sıcak yemek, güvenli bakıcı ve hemşire sağlanmaya çalışılır.
Yasalar; yaşlılara saygı gösterilmesini ve güvenli yerlerde bakılmasını söyler.
Kendini Gerçekleştirme İlkesi:
Yaşlılık; daha önce yapmaya fırsat bulunamayan bazı çalışmaları yapabilmek için bir fırsattır.
Dedeler ve neneler; karikatür, resim, heykel, yontu, maket uçak, pul koleksiyonu yapmak gibi etkinlikler yapabilirler.
Domates ya da çiçek yetiştirebilirler.
Dans kursuna ya da koro çalışmasına katılabilirler
Başka kentlere ya da ülkelere gezilere gidip, orada gördüklerini yazabilirler.
Anılarını derleyebilirler.
Kendilerini geliştirebilirler.
Devlet yaşlıların kendisini geliştirmesi için onlara yardım eder, kurslar düzenler, hizmetler oluşturur.
Yaşlıların; eğitim, kültür sanat etkinliklerine, sergilere, konserlere, gösterilere katılma hakları vardır.
Yaşlıların bu etkinliklere katılması için kolaylıklar sağlanır.
Ücretsiz ya da indirimli bilet alması sağlanır.
Seyahat etmeleri kolaylaştırılır.
Gösterilerin, sergilerin, konserlerin kendi mahallelerinde gerçekleştirilmesi onların katılımını kolaylaştırır.

İtibar İlkesi:
Nenelerimiz ve dedelerimizin saygı görme ve güven içinde yaşama hakları vardır.
Onların kötü niyetli kişilerce üzülmesine izin verilmez, gerekli önlemleri alınır.
Hastane ya da bakımevi hizmetlerinden yararlanmada; onlara eşit davranılır.
Kadın, erkek, beyaz, kara, yoksul ya da zengin olmaları fark etmez, onlara eşit davranılır.
Yaşlılar diğer tüm insanlar gibi onurlu ve değerli bireylerdir.
Görevliler yaşlılara saygılı davranır.
Zengin ya da yoksul olmasına bakılmaksızın bütün yaşlıların;
beslenme,
barınma,
giyim gibi temel ihtiyaçları karşılanması ile,
sağlık ve bakım hizmetlerinden
insan onuruna yakışır bir biçimde yararlanma hakları vardır.

(Birleşmiş Milletler Tarafından Hazırlanan Yaşlı İlkeleri- 1Ekim 1982)


*Birleşmiş Milletler Tarafından Hazırlanan Yaşlı İlkeleri’nin çocuklar için sadeleştirilmesinin telif hakları Güven Tunç’a aittir. İzinsiz kullanmayınız. ©