BİZ ÇOCUKLARIN HAKLARI - Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin Çocukçası

Madde 1)

           Ben çocuğum.

           Her insan 18 yaşına kadar çocuktur.

           Çocukların hakları vazgeçilmezdir.

Madde 2)

           Çocuk hakları bütün çocuklar içindir.

           Beyaz çocuk, kara çocuk, kız çocuk, erkek çocuk fark etmez.

           Doğduğumuz yer, konuştuğumuz dil fark etmez.

           Bütün çocuklar bu haklarını kullanmakta eşittir.

           Büyüklerimizin inançlarının, görüşlerinin farklı olması yüzünden bizlere ayrım yapılmaz.

           Bu haklara sahip olmak için çocuk olmak yeterlidir.

Madde 3)

           Devletler; çocuklarla ilgili bütün yasalarda, bütün girişimlerde önce çocukların yararını düşünür.

           Büyüklerimiz; bize karşı olan sorumluluklarını yerine getiremiyorsa, devlet çocuklara bakar ve korur.

           Bizim sağlıklı, güvenlikte ve mutlu büyümemizi sağlar.

Madde 4)

           Çocukların haklarını tam kullanabilmeleri için, devlet ve görevliler her türlü çabayı gösterir.

           Haklarımızın tümünü kullanabilmemiz için bütün ülkeler işbirliği yapar.       

Madde 5)

           Bizi haklarımıza uygun olarak büyüten, gelişmemiz için yol gösteren büyüklerimize kimse karışmaz.

Madde 6)

           Çocukların yaşamını korumak herkesin ilk görevidir.

           Yaşamak ve gelişmek bizim en temel hakkımızdır.

Madde 7)

           Her çocuk doğduğunda bir isim alır.

           Devlet bu ismi kaydeder, çocuğa bir kimlik verir.

           Artık çocuk, o devletin vatandaşı olur.

  Madde 8) 

           İsmimizi kimse bizden alamaz.

           Vatandaşlık haklarımızı kimse bizden alamaz.

           Aile bağlarımız korunur.

           Bunlar bizden alınmaz ve değiştirilmez.

           Bunlar bizden alınmak istenirse, bütün devletler ona karşı çıkar.

Madde 9) 

           Çocuğu, ailesinden kimse koparıp alamaz.

           Ama bazen, anne baba, çocuğa bakamaz durumda olabilir.

           Çocuk bu durumdan zarar görebilir.

           Çocuk zarar görmesin diye çocuğa başka bir bakım sağlanır.

           Bu bakım sırasında, çocuk anne babasıyla düzenli görüşebilir.

Madde10) 

           Bazen anne baba ve çocuklar ayrı ülkelerde yaşamak durumunda olur.

           İşte bu çocukların anne babaları ile birleşmesi için her türlü kolaylık gösterilir.

Madde11) 

           Çocuklar, anne babasının haberi olmadan başka ülkelere götürülmez.

           Çocukları anne babasının izni olmadan başka ülkelere götürmek isteyenlere mücadele edilir.

Madde 12) 

           Bizi ilgilendiren her konuda, bizim görüşlerimiz alınır.

           Bütün görevliler bizi dikkate dinler.

           Duygularımızı ve düşüncelerimizi serbestçe anlatabilmemiz için özen gösterir.

           Çok küçüksek bir büyük bizim adımıza konuşabilir.

Madde13)

           İsteklerimizi ve fikirlerimizi; konuşarak, yazarak, resmini çizerek

       açıklayabiliriz.

           Biz de bu alandaki haklarımızı kullanırken, başkalarına zarar vermemeye dikkat ederiz.

Madde 14) 

           Biz çocukların düşüncelerini geliştirmelerine ve istedikleri dini seçme hakkına saygı gösterilir.     

           Bu konuda bizi yetiştiren büyüklerimizin, bize yol gösterme hakları vardır.

           Büyüklerimizin bu haklarına da saygı gösterilir.

Madde 15) 

           Arkadaşlarımızla barış içinde toplanabiliriz.

           Dernekler kurabiliriz.

           Kurulmuş olan derneklere üye olabiliriz.

Madde 16) 

           Çocuklar onurlu ve saygın birer insandır.

           Hiç kimse çocukların onurunu kıramaz.

           Çocukları küçük düşüremez.

           Yaşadığı konuta ve özel yaşamına karışamaz.

           Bu haklarımız yasalarla korunur.

Madde 17)  

           Bilgili olarak yetişmemizi sağlamak amacıyla yayınlanan gazetelerden, radyo ve televizyon programlarından yararlanmamız desteklenir.

           Devlet; çocuk kitaplarının çok basılmasını ve tüm çocukların bu kitaplardan yararlanmasını sağlar.

Madde 18) 

           Yetiştirilmemizden, en başta anne babamız sorumludur.

           Bazı durumlarda onların görevini üstlenen büyüklerimiz sorumludur.

           Onlara, bu görevlerini en iyi biçimde yapabilmeleri için devlet her türlü kolaylığı sağlar.

           Anne babamız çalışıyorsa güvenlik içinde kalabileceğimiz kreşler, gündüz bakımevleri, çocuk kulüpleri açılır.

           Her çocuğun böyle hizmetlerden yararlanması sağlanır.

Madde 19) 

           Yetişmemizden sorumlu olan büyükler, bu haklarını bizlere zarar verecek şekilde kullanmaz.            

           Çocuklara kötü davranmaz.

           Çocuğa istemediği biçimde dokunmaz.

           Devlet, çocukların bu tür zararlara uğramaması için her türlü önlemi alır.

Madde 20) 

           Çocuklar bazen ailelerinden yoksun kalabilir.

           Bazı aile ortamları ise, çocuklar için yararlı olmayabilir.

           İşte o zaman, çocukların devletten özel koruma ve yardım alma hakkı vardır.

           Devlet bu görevini, çocuk için uygun aile bularak ya da ona yuva olacak bir kuruluşa yerleştirerek yapar.

Madde 21) 

           Anne babasıyla birlikte olamayan çocukların, aile yoksunluğu

       çekmemesi için onlara iyi aileler bulunur.

           Bunun için çok dikkatli bir araştırma yapılır.

Madde 22) 

           Çocuklar başka ülkeye gitmek zorunda kalırsa, o ülke de çocukları korur ve yardım eder.

           Çocuk başka bir ülkede, anne veya babasından ayrı kalmışsa, devletler onları birleştirmeye çalışır.

Madde 23) 

           Engelli çocuklar özel olarak korunur.

           Devlet, engelli çocukların bakımları, eğitimleri ve ilerde iş sahibi olabilmesi için gereken kurumları oluşturur.

           Dinlenmeleri ve eğlenmeleri için olanak sağlar.

           Onurlu ve üretken bireyler olarak topluma katılmayı sağlar.    

           Devletler, engelli çocukların kendilerine yeten, yaşama etkin katılan saygın bireyler olmaları için güçlerini birleştirirler.

Madde 24) 

           Sağlığımız ve hastalıktan korunmamız devletin ve toplumun güvencesi altındadır.

           Bunun için beslenmemize, aşılarımızın yapılmasına, çevrenin temizliğine ve doğanın korunmasına dikkat edilir.

            Hastalanırsak tedavi edilmemiz sağlanır.

Madde 25) 

           Çocuk yuvasında, yurtta, bakım ve tedavi merkezinde yaşayan çocukların durumu, düzenli olarak kontrol edilir.

Madde 26) 

           Bütün çocuklar; sağlık, eğitimi, beslenme ve barınmada kesinti olmaması için toplumun koruyucu şemsiyesinden yararlanır.

Madde 27) 

           Annemiz babamız veya bize bakmakla yükümlü olanlar, bize iyi bir yaşam sağlarlar.

            

           Çocuklarına iyi bir yaşam sağlamada güçlük çeken ailelere beslenme, barınma ve giyim konularında yardım edilir.

Madde 28) 

           Eğitim her çocuğun hakkıdır.

           Eğitimimizi eksiksiz yapabilmemiz için destekleniriz.

           İlköğretim herkes için parasızdır.

           Kız olsun, erkek olsun zorunludur.

           Okulumuz çocukların haklarına saygı gösterir.

Madde 29) 

           Okulumuz bizim becerilerimizi, zekâmızı, yeteneklerimizi geliştirir.

           Bizi insan haklarına saygılı yetiştirir.

         Okulumuz bizim;

     barışı,

    kardeşliği,

    dostluğu,

    özgürlüğü,

    ve çevremizi korumayı öğrenmemizi sağlar.

Madde 30) 


    Biz çocukların atalarından, ninelerinden gelen yaşam birikiminden yararlanma ve onu kullanma hakları vardır.

Madde 31) 

      Boş zamanlarımızı değerlendirmemiz, oyun oynamamız,  eğlenmemiz için;

     oyun bahçeleri,

     kitaplıklar,

     çocuk tiyatroları,

     spor alanları,

     sanat merkezleri açılır.

     Her çocuk böyle etkinliklere özendirilir.

     Bunlardan yararlanmak hepimizin hakkıdır.

Madde 32)  

           Biz çocuğuz.

           Büyükler gibi bir işte çalışamayız.

           Biz okula gider, oyun oynarız.     

           Eğer çalışmak zorunda kalırsak; yapacağımız iş  eğitimimize engel olmamalı, sağlığımızı bozmamalı, bizde zararlı alışkanlıklar yaratmamalıdır.

Madde 33) 

           Çocuklar zararlı maddelere karşı korunur.

           Bunları  üretenler ve çocuklara verenler cezalandırılır.

Madde 34) 

           Bedenimiz bize aittir.

           Bizi bedensel ve ruhsal yönden örseleyecek hiçbir yaklaşıma izin verilmez.

Madde 35) 

           Çocukları kaçırmaya kalkan kötü kişilere ve çocuklara uygunsuz davrananlara tüm devletler karşı koyar.

           Çocukları kötü kişilerden korur.

Madde 36) 

           Çocukları kendi çıkarları için kullanmak isteyenlere karşı devletler işbirliği yapar.

Madde 37) 

           Hiçbir çocuk insanlık dışı yöntemlerle ve aşağılanarak cezalandırılamaz.

           Çocuk, yasalara aykırı bir iş yapmışsa özel bakım kurumlarında iyileştirilir. Cezaevine konulmaz

Madde 38) 

           İnsanların birbirini öldürmesi kötüdür.

           Savaş, insanların birbirini öldürmesidir.

           Çocuklar savaştan korunmalıdır.

           On beş yaşından küçük hiçbir çocuk askere alınmaz.

Madde 39) 

           Eğer bir çocuk herhangi bir nedenle zarar görmüşse, bedensel ve ruhsal sağlığına kavuşması için devlet tüm önlemleri alır.

           Çocuğun özgüven ve saygınlığıyla yeniden topluma katılmasını sağlar.

Madde 40) 

           Çocuklar suçun ne olduğunu bilmezler.

           Bilerek ve isteyerek kimseye zarar vermezler.

           Eğer bir çocuğun yasalara aykırı bir iş yaptığı düşünülüyorsa ona tüm hakları korunarak davranılır.

Madde 41) 

           Bir ülkenin yasaları, çocuk haklarına uygunsa değiştirilmez.

           Uygun değilse çocuk haklarına uygun olan yasalar kullanılır.

Madde 42) 

           Çocukların haklarını hem çocuklar hem büyükler bilmelidir.

           Devlet tüm çocukların haklarını bilmelerini için çalışmalar yapar.

Madde 43) 

           Devletler; çocukların haklarını tam kullanmaları için bir; ‘Çocuk Hakları Komitesi’ kurar 

Madde 44) 

           Her ülkenin Çocuk Hakları Komitesi kurulur.

           “Çocuk Hakları Komitesi” o ülkedeki çocukların haklarını kullanmalarını izler.

           Çocuk hakları için bir rapor yazar.

           Çocukların haklarını kullanmada ne eksik varsa onu bildirir.

           Bu raporu hem kendi ülkelerinde yayımlar hem Birleşmiş Milletler’e gönderir.

Madde 45) 

           Birleşmiş Milletler, bütün ülkelerdeki çocukların haklarını izler.

           Tüm çocukların; haklarını tam olarak kullanabilmeleri için ülkelerin işbirliği yapmasını sağlar.

(Birleşmiş Miletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme - 20 Kasım 1989)

*Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin çocuklar için sadeleştirilmesinin telif hakları Güven Tunç’a aittir. İzinsiz kullanmayınız.